Dış gebelik (ektopik gebelik), döllenmiş yumurtanın rahim (uterus) dışında vücudun farklı bir yerine yerleşmesi durumudur. Dış gebeliğin görülme sıklığı %1-2’dir. Eskiden tehlikeli ve hayatı riske atan bir durum iken, günümüzde gelişmiş tedavi yöntemleriyle dış gebelik ölümcül bir problem olmaktan çıkmıştır.
Kadının yumurtası ve erkeğin sperminin birleşmesiyle hamilelik süreci başlar. Bu birleşmeyle embriyo adı verilen hücre grubu oluşur. Normal hamilelikte embriyo rahim içine yapışır ve süreç devam eder. Dış gebelikte ise embriyo rahme yapışmaz ve embriyo rahim dışında endometriyum tabakasına tutunarak buraya yerleşip buradan gelişimini devam ettirebilir. Döllenen yumurtanın rahim dışında herhangi bir yere tutunup gelişmesine dış gebelik denir.
Dış gebelik genelde yumurtalıkları rahme bağlayan fallop tüpleri veya diğer bölgelerde meydana gelir ve bu durum anne için hayati tehlike oluşturur.
Fallop tüplerinin zarar gördüğü durumlarda yani tüplere ilişkin enfeksiyon veya ameliyat geçirilmesi durumlarında dış gebeliğin görülme riski artar. Ayrıca sigara, hamile kalmak için kullanılan ilaçlar ve spiral de dış gebelik riskini artırabilir.
Adet gecikmesi ve bulantılar olabilir ama en sık gözlenen bulgu alt karın bölgesi ve kasıkta ağrı görülmesidir. Karın bölgesine zarar verir ise baş dönmesi ve bayılma da görülebilir.
Gebelik testi yapılıp gebeliğin olup olmadığı tespit edildikten sonra sonuç pozitif ise ultrason yardımıyla dış gebelik olup olmadığı tespit edilir.
Anne için hayati risk taşıdığı için dış gebeliğin tek tedavisi gebeliği sonlandırmaktır. Metotreksat denilen baskılayıcı ilaç enjekte edilerek gebelik dokusunun büyümesi durdurulur. Kan testleri yapılır genelde cerrahi bir operasyon gerekmez. Operasyon sonrası birkaç ay hamile kalınmaması gerekir.
Eğer dış gebelik büyümüş ve fallop tüplerine zarar verecek boyutta ve ilaç tedavisinden sonuç alınamadı ise cerrahi operasyon ile çıkarılması gerekir. Çıkarıldıktan sonra düzenli olarak kan testleri yapılır. Beta-HCG hormonunun sıfıra indiği görülene kadar testler devam eder eğer sıfıra inmez ise metotreksat ile tedavi edilir.
Dış gebelikten korunmak hiç mümkün değildir. Ancak dış gebelik riskinin azaltılması mümkündür. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaçınmak, spiral yerine farklı bir doğum kontrol yöntemi kullanmak ve sigarayı bırakmak faydalı olabilir.